Centrum Badań Kopernikańskich

Kongres, który łączy

2023-06-23

Sprawmy, aby wartości i idee, jakie niósł Mikołaj Kopernik, były przywoływane nie tylko w trakcie obchodów rocznic, ale aby były żywe w edukacji dzieci i młodzieży oraz przekładały się na współistnienie społeczności akademickich i całych społeczeństw – mówił prof. Jerzy Przyborowski, rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Inauguracja olsztyńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego odbyła się 21 czerwca w Centrum Konferencyjnym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Olsztyński Uniwersytet przez cztery dni będzie miejscem obrad i wydarzeń upamiętniających życie i osiągnięcia Mikołaja Kopernika.

Wspólna inicjatywa

– Nie byłoby Światowego Kongresu Kopernikańskiego, gdyby nie podjęcie wspólnej inicjatywy przez rektorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz dyrektora Instytutu Historii Nauki PAN – mówił prof. Jerzy Przyborowski, rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, dziękując współorganizatorom wydarzenia. I apelował: – Sprawmy, aby wartości i idee, jakie niósł Mikołaj Kopernik, były przywoływane nie tylko w trakcie obchodów rocznic, ale aby były żywe w edukacji dzieci i młodzieży oraz aby przekładały się na współistnienie społeczności akademickich i całych społeczeństw. Życzę wszystkim ożywionej dyskusji, wielu inspiracji, odkrywania i rozwijania nowych perspektyw badawczych, autentycznego spotkania i dialogu.

O konieczności znalezienia sposobu na niesienie myśli kopernikańskiej w przyszłość oraz o wartości inicjatywy, jaką jest Światowy Kongres Kopernikański, mówił także prof. Jacek Popiel, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

– Ta idea, która narodziła się dwa lata temu z inicjatywy rektora UMK Andrzeja Sokali z okazji rocznicy 550. urodzin Mikołaja Kopernika, jest czymś niesamowitym. Jubileusz ma jednak sens wówczas, gdy jego idee będą żyły dłużej. Życzę wszystkim, aby myśl kopernikańska była obecna wśród nas także w kolejnych latach – podkreślał rektor UJ.

fot. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

–  Dotychczas powiedziano o Koperniku już bardzo wiele i – zwłaszcza wśród osób spoza świata naukowego – może pojawić się taka myśl: ile można mówić o Koperniku? – pytał prof. Andrzej Sokala, rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, następnie odpowiadając,  że słynny astronom nadal stanowi wyzwanie dla naukowców. – Nawet podczas tych trzech kongresów nie da się wyczerpać tego tematu.

Potwierdzając niejako te słowa, prof. Sokala zapraszał gości do Torunia, na ostatnią część ŚKK, która odbędzie się we wrześniu.

– W Toruniu odbędą się trzy sesje poświęcone Mikołajowi Kopernikowi – pierwsza będzie dotyczyła historii astronomii, druga zajmie się namysłem nad tym, gdzie w kulturze powszechnej znajduje się Kopernik, zaś trzecia to część poświęcona historii medycyny, a mówiąc ściślej: podróżom medycznym w czasach Kopernika – informował prof. Sokala.

Naukowy i muzyczny hołd dla wielkiego uczonego

Naukową część inauguracji otworzył prof. Karl Galle, historyk nauki i pasjonat prowadzący badania nad biografią Kopernika, który w swoim wystąpieniu pt. "An Astronomer and His Castles: The Scientist as Public Servant in Copernicus's Era and Our Own" zdecydował się przytoczyć kilka przykładów tego, jak Mikołaj Kopernik łączył pracę naukowca z pracą urzędnika publicznego. – Dzisiaj są one obiektami historycznymi, ale stanowią także fizyczny dowód na inną działalność Kopernika. Myślę, że warto to dzisiaj przypomnieć w momencie, w którym w Europie ponownie słychać dźwięki wojny – mówił profesor.

Kolejnym elementem uroczystości był finał konkursu na plakat z okazji 550. rocznicy urodzin Kopernika. Zgłoszonych zostało aż 530 prac autorów pochodzących z 31 różnych krajów. Zdobywczynią Grand Prix została Natalia Brodacka.

fot. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Wyjątkowy hołd Kopernikowi złożyli także artyści. W Centrum Konferencyjnym UWM odbył się koncert pt. "Kanonik warmiński". W rolę narratora wcielił się aktor Adam Ferency, a utwory wokalne wykonała sopranistka Ewa Alchimowicz-Wójcik, której akompaniowali: duet AbsoLutes (Maria Wilgos i Klaudyna Żołnierek – lutnie), profesor Leszek Szarzyński (flet), Lucyna Żołnierek (fortepian) i Paweł Panasiuk (wiolonczela). Podczas otwarcia Kongresu wybrzmiały utwory m.in. Bacha, Mozarta i Händela.

Różne spojrzenia na życiorys wielkiego astronoma

Wśród prelegentów olsztyńskiej odsłony Kongresu nie zabraknie znanych i cenionych kopernikologów oraz znawców historii miast i regionów, z którymi związane było życie Mikołaja Kopernika. Badacze postawią szereg pytań dotyczących działalności publicznej astronoma i spróbują rzucić nowe światło na jego biografię, uzupełniając, być może, kilka pustych miejsc.

Drugim ważnym elementem obrad w Olsztynie będzie sekcja muzealno-konserwatorska, w której znalazło się miejsce dla tematów poświęconych ochronie zabytków związanych z Kopernikiem.

Obrady odbywać się będą nie tylko w murach UWM, ale także na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Dla gości wydarzenia zaplanowano wycieczkę śladami patrona wydarzenia. Uczestnicy Kongresu poza wspomnianym lidzbarską siedzibą biskupów, będą mieli szansę obejrzeć także dwa inne miejsca, w których Kopernik mieszkał: olsztyński zamek i fromborskie wzgórze katedralne.

Światowy Kongres Kopernikański potrwa na UWM w Olsztynie do soboty 24 czerwca. Zakończy go Festiwal Kopernikański, zorganizowany na plaży nad Jeziorem Kortowskim, w samym centrum kampusu akademickiego. Dla jego uczestników zaplanowano wiele atrakcji.

Więcej informacji o inauguracji olsztyńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego znaleźć można w artykule na stronie internetowej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Toruniu.

Pełny program olsztyńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego dostępny jest na stronie internetowej ŚKK w Olsztynie.

Udział w Światowym Kongresie Kopernikańskim jest bezpłatny, ale obowiązuje rejestracja.

Dominika Gołaszewska-Rusinowska
Centrum Badań Kopernikańskich