Centrum Badań Kopernikańskich

Toruń wokół ŚKK

2023-09-07

Wystawy, debaty, spotkania, degustacje – obrady toruńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego uzupełnią liczne wydarzenia towarzyszące.

We wrześniu w związku z ostatnią odsłoną Kongresu, który organizują wspólnie Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, czeka nas kilka wystaw poświęconych Kopernikowi w 550. rocznicę urodzin astronoma.

Twarze Kopernika

8 września w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu zostanie otwarta ekspozycja "Misterium Słońca. Kopernik, syn Renesansu", która podejmuje temat wczesnego okresu życia Mikołaja Kopernika. Ambicją Muzeum Okręgowego w Toruniu jest nie tylko prezentacja młodości  uczonego, obejmującej jego podróże do Włoch, okres studiów na uniwersytetach w Bolonii i Padwie, ale także wpływu kultury włoskiego renesansu na jego późniejsze dokonania. Za pośrednictwem starannie wybranych dzieł będzie można poczuć ducha czasów, w których wykuwały się zręby teorii heliocentrycznej. Prezentacja będzie składała się z ponad 200 rzeźb, obrazów, grafik, obiektów ceramiki, rzemiosła artystycznego i mebli.

Uzupełnieniem wystawy jest instalacja "Misterium Słońca" autorstwa dr hab. Katarzyny Łyszkowskiej z Wydziału Sztuk Pięknych UMK, prezentowana na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego.

Od 11 do 25 września potrwa wystawa "Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… Wokół De revolutionibus" Mikołaja Kopernika przygotowana przez Bibliotekę Uniwersytecką. Ekspozycja nawiązuje do tradycji astronomicznej sprzed rewolucji kopernikańskiej i poświęcona jest dziełu De revolutionibus oraz jego późniejszej recepcji. Wystawa planszowa, umieszczona w pasażu między Biblioteką Uniwersytecką a Wydziałem Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, będzie prezentować 14 egzemplarzy pierwszego wydania dzieła (1543 r.) ze zbiorów bibliotek polskich.

W holu Biblioteki Uniwersyteckiej od 11 do 22 września dostępna będzie ekspozycja "Mikołaj Kopernik na walorach filatelistycznych", złożona z 21 plansz wystawienniczych prezentujących unikalny zbiór znaczków, kopert FDC, kart pocztowych, okazjonalnych stempli i innych artefaktów okołofilatelistycznych związanych z postacią Mikołaja Kopernika. Poza walorami z Polski prezentowana kolekcja obejmuje też bogaty zbiór z ponad 70 krajów z całego świata.

Program "Szkoła Przyjaciół Kopernika" oraz VII Ogólnopolski Konkurs "Toruń z historią za pan brat" zaowocują  wyjątkową wystawą prac uczniów, którzy stworzyli kartki urodzinowe dla Mikołaja Kopernika oraz zaprojektowali i wydrukowali na drukarkach 3D budowle z miast, które odwiedził Mikołaj Kopernik. Ekspozycję będzie można oglądać od 12 września w holu głównym Collegium Humanisticum UMK przy ul. Bojarskiego 1.

15 września – w ramach Światowego Kongresu Kopernikańskiego – w Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" w Toruniu otwarta zostanie "Marek Żuławski. Malarstwo z kolekcji Muzeum Uniwersyteckiego UMK". Będzie to największa dotychczasowa prezentacja prac tego artysty w Polsce i na świecie, obejmująca ponad 250 dzieł sztuki, które w większości podarowane zostały UMK przez żonę artysty Marylę Żuławską. Na wystawę w CSW złożą się obrazy olejne, akryle, serigrafie, rysunki tuszem, litografie, kolaże, rzeźby oraz pamiątki po malarzu.

Więcej szczegółów

Kopernik kręci i smakuje

"Czy Kopernik nas jeszcze kręci? – Sztuka opowieści o dziele i życiu wybitnych osobowości" to z kolei tytuł debaty, która 14 września o 15:30 rozpocznie się w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego. Uczestnicy wydarzenia będą szukać odpowiedzi na pytanie, czy w czasach mediów społecznościowych i newsów stać nas na panoramiczną i innowacyjną opowieść o wybitnym uczonym, przez 40 lat życia zaszytym w kręgu duchowieństwa na odległej Warmii?

Będzie to też okazja do refleksji nad sztuką opowiadania biografii wielkich ludzi, dostosowaną do współczesności i atrakcyjną dla dzisiejszych odbiorców.

W debacie wezmą udział:

  • dr hab. Jacek Wasilewski (Uniwersytet Warszawski) – polski medioznawca, doktor habilitowany nauk społecznych, dziennikarz, pisarz, scenarzysta;
  • mgr Joanna Malicka (Uniwersytet Śląski) – producentka filmowa, kierownik produkcji, filmoznawczyni, dziennikarka;
  • mgr Agnieszka Jankowiak-Maik – polska historyczka, edukatorka, autorka bloga "Babka od Histy", redaktorka serwisów historycznych.

Wydarzenie poprowadzi  Karolina Głowacka, dziennikarka i popularyzatorka nauki, autorka podcastu Radio Naukowe.

Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika toruńscy szefowie kuchni sięgnęli po przepisy z XVI wieku, aby przedstawić je w nowych interpretacjach i stworzyli kopernikańskie menu, które dostępne będzie do końca września w wybranych restauracjach w Toruniu w ramach wydarzenia "Zjedz jak Kopernik".

 

Dania powstaną w oparciu o przepisy pochodzące z "Kuchmistrzostwa" z ok. 1540 roku. To wyjątkowe źródło historyczne – najstarsza polska książka kucharska – jeszcze do niedawna uchodziło za zaginione. Odnalazł je, odczytał i na nowo opracował prof. Jarosław Dumanowski, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Naukowe spotkania

Program Światowego Kongresu Kopernikańskiego to także naukowe wydarzenia towarzyszące.

Od 11 do 15 września potrwa 41. zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego odbywający się nie tylko z okazji 550. rocznicy urodzin Kopernika, ale także w związku z jubileuszem 100-lecia istnienia PTA.

Więcej szczegółów

Na 14 i 15 września zaplanowano natomiast organizowaną cyklicznie od 2013 roku Ogólnopolską Konferencję na temat Zanieczyszczenia Światłem. Głównym celem wydarzenia jest prezentacja aktualnego stanu wiedzy i wymiana doświadczeń w zakresie zanieczyszczenia środowiska sztucznym światłem oraz dyskusja nad działaniami służącymi łagodzeniu jego negatywnych skutków. Podczas konferencji poruszone zostaną problemy związane ze środowiskowymi, astronomicznymi, ekonomicznymi i prawnymi skutkami zanieczyszczenia światłem oraz zagadnienia dotyczące prowadzenia pomiarów i obserwacji oraz ukierunkowanego monitoringu tego zjawiska.

Tuż po zakończeniu Kongresu – od 18 do 22 września – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu będzie gospodarzem 65. Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Tematyka konferencji obejmuje prezentację najnowszych osiągnięć badawczych w dziedzinie chemii w 14 sekcjach oraz dyskusję panelową na temat współpracy świata nauki z przemysłem.

Przypominamy, że na program toruńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego, która potrwa od 12 do 16 września, składa się sześć sekcji tematycznych: historii astronomii, kulturoznawcza, historii medycyny, lekarska, nauczycielska oraz młodzieżowa. Udział w obradach jest bezpłatny, ale na większość wydarzeń obowiązują elektroniczne zapisy. Wyszukiwarka wydarzeń oraz wskazówki na temat procedury zapisów dostępne są pod adresem: https://kopernik550.umk.pl/pl/program.

Dominika Gołaszewska-Rusinowska
Centrum Badań Kopernikańskich